Για την ασφαλή εκφόρτωση εξαρτημάτων ανεμογεννητριών, αρκετοί παράμετροι πρέπει να ληφθούν υπόψη λόγω της φύσης του φορτίου, των υπερμεγέθων διαστάσεων του και του μεγάλου βάρους των εξαρτημάτων.

Πριν από την άφιξη των πλοίων στο λιμάνι εκφόρτωσης, πραγματοποιείται σεμινάριο στο σωματείο εργατών του λιμένα εκφόρτωσης σχετικά με τον συγκεκριμένο τύπο ανεμογεννήτριας και των εργαλείων που θα χρησιμοποιηθούν για τη διαδικασία εκφόρτωσης, προκειμένου να εξοικειωθούν με το κάθε μέρος της ανεμογεννήτριας και να κατανοήσουν τους πιθανούς κινδύνους κατά την εκφόρτωση κάθε εξαρτήματος.

Όλα τα εγχειρίδια εκφόρτωσης παραδίδονται από τον κατασκευαστή για ευκολότερη κατανόηση.

Οι παραπάνω πληροφορίες και εγχειρίδια μεταβιβάζονται αντιστοίχως και σε όλα τα συμβαλλόμενα μέρη όπως τους προμηθευτές γερανών και μεταφορείς για τη μεταφορά από το πλοίο στον χώρο αποθήκευσης και από τον χώρο αποθήκευσης στον χώρο ανέγερσης.

Η περιοχή όπου πραγματοποιείται η εκφόρτωση επισημαίνεται με πινακίδες ασφαλείας και οριοθετείται με τη χρήση στηθαίων. Μόνο τα άτομα που συμμετέχουν στην διαδικασία της εκφόρτωσης είναι ελεύθερα να κινηθούν και να έχουν πρόσβαση στην καθορισμένη περιοχή.

Κάθε μέρα, πριν από την έναρξη της εκφόρτωσης, πραγματοποιείται μια συνάντηση ασφαλείας, ώστε να ενημερωθούν όλοι τα εμπλεκόμενα μέρη για τις δυσκολίες και τους πιθανούς κινδύνους λόγω της φύσης του φορτίου.

Επιπρόσθετα, υπάρχουν συχνά διαλείμματα για ξεκούραση.

Οι ανάδοχοι/υπεργολάβοι οι οποίοι εκτελούν εργασίες στην εγκατάσταση/έργο, ορίζουν έναν υπεύθυνο Ασφάλειας Υγείας Προστασίας (ΑΥΠ) για την εγκατάσταση/έργο.

Ο υπεύθυνος ΑΥΠ που ορίζεται από τον ανάδοχο/υπεργολάβο μπορεί να είναι επόπτης, επιστάτης ή μέλος της ομάδας εργασίας. Είναι άμεσα υπεύθυνος για την εφαρμογή και τη διατήρηση των συγκεκριμένων προγραμμάτων Ασφάλειας & Προστασίας του ανάδοχου/υπεργολάβου τα οποία έχουν σχεδιαστεί για να ανταποκρίνονται στους στόχους, τις προσδοκίες, τις προτάσεις και απαιτήσεις που έχουν τεθεί στις ελάχιστες απαιτήσεις Ασφάλειας & Προστασίας για τους αναδόχους/υπεργολάβους.

Ο υπεύθυνος ΑΥΠ εξουσιοδοτείται να διακόπτει την εργασία, όταν υπάρχει επικείμενη επικίνδυνη κατάσταση. Επιπλέον, μπορεί να εξουσιοδοτηθεί να εφαρμόσει αλλαγές στα προγράμματα ΑΥΠ του αναδόχου/υπεργολάβου και τη διοίκησή τους σχετικά με ζητήματα ποιότητας ζωής, επικίνδυνες πράξεις και συνθήκες, μη συμμόρφωση υπαλλήλων, πειθαρχικά θέματα κλπ.

Για αναδόχους/υπεργολάβους με αρκετούς υπαλλήλους στην εγκατάσταση/έργο, ορίζεται ένας επαγγελματίας ΑΥΠ ο οποίος πρέπει να βρίσκεται σε θέση πλήρους απασχόλησης.

Ο υπεύθυνος ΑΥΠ του αναδόχου/υπεργολάβου παρέχει ποιοτικά προγράμματα κατάρτισης για το περιβάλλον, την υγεία και την ασφάλεια των υπαλλήλων και των εκπροσώπους του αναδόχου/υπεργολάβου. Εφαρμόζει επίσης προστατευτικά μέτρα για την πρόληψη περιβαλλοντικών συμβάντων, υλικών ζημιών και τραυματισμών, ή και απωλειών για τους υπαλλήλους και τους εκπροσώπους τους που εκτελούν εργασίες στην εγκατάσταση/έργο, καθώς και για άλλα πρόσωπα που επηρεάζονται από την περιοχή ευθύνης του αναδόχου/υπεργολάβου.

Οι ανάδοχοι/υπεργολάβοι είναι υποχρεωμένοι να εξασφαλίζουν ότι:

• Τηρούνται οι τρέχοντες απαιτήσεις ΑΥΠ και διασφαλίζεται η ενσωμάτωσής τους στις συμφωνίες υπεργολάβων, καθώς και ότι η συμμόρφωση παρακολουθείται.
• Λαμβάνεται υπόψη η σχετική νομοθεσία σχετικά με την ασφάλεια, την υγεία και το περιβάλλον στον χώρο εργασίας.
• Οι συνθήκες ΑΥΠ στον χώρο εργασίας αξιολογούνται και λαμβάνονται όλα τα απαραίτητα βήματα που σχετίζονται με τα καθήκοντα, πριν από την έναρξη οποιασδήποτε εργασίας.
• Οι εργαζόμενοι και οι υπεργολάβοι έχουν ενημερωθεί για τους κινδύνους ΑΥΠ που μπορεί να αντιμετωπίσουν κατά την εκτέλεση των εργασιών.
• Οι εργαζόμενοί υποβάλλονται σε ένα εισαγωγικό πρόγραμμα πριν ξεκινήσουν την εργασία τους.
• Οι εργαζόμενοί έχουν λάβει και είναι ενημερωμένοι ως προς την εκπαίδευση που απαιτείται για το εύρος εργασιών.
• Οι εργαζόμενοι είναι κατάλληλοι για την εκτέλεση των εργασιών και έχουν υποβληθεί σε ιατρικό/υγειονομικό έλεγχο σύμφωνα με την τοπική νομοθεσία ή άλλες απαιτήσεις.
• Οι εργαζόμενοι λαμβάνουν την απαραίτητη εκπαίδευση και οδηγίες για να είναι σε θέση να εκτελέσουν το έργο με ασφαλή τρόπο.
• Τυχόν αποκλίσεις από τις απαιτήσεις της καθώς και από την ισχύουσα νομοθεσία ΑΥΠ αναφέρονται.

Μέσα Ατομικής Προστασίας (ΜΑΠ)

• Ο εργαζόμενος θα λάβει εκπαίδευση σε όλα τα απαιτούμενα ΜΑΠ, συμπεριλαμβανομένων των διατάξεων προστασίας από πτώσεις, η οποία θα περιλαμβάνει την κατάλληλη φροντίδα και χρήση του εξοπλισμού ατομικής προστασίας, συγκεκριμένα του ιμάντα ασφαλείας, του αναδέτη και άλλου εξοπλισμού που χρησιμοποιείται για εφαρμογές συγκράτησης και ανακοπής πτώσης.
• Ο εργαζόμενος πρέπει να ενημερώνεται για την υποχρέωσή του να φορά και να χρησιμοποιεί ιμάντες ασφαλείας για όλο το σώμα μαζί με το σχετικό εξοπλισμό, όταν η εργασία το υπαγορεύει.
• Εργαζόμενος που παρατηρείται να μην χρησιμοποιεί μόνιμη πρόσδεση κατά την ανάβαση θα υπόκειται ανά πάσα στιγμή σε άμεση απομάκρυνση από το έργο/εγκατάσταση.
• Ο εργαζόμενος θα γνωστοποιεί τη συναίνεσή του σχετικά με τη συγκεκριμένη πολιτική και την ευθύνη του να εργαστεί ανάλογα, υπογράφοντας σχετική δήλωση.

Μέσα Ατομικής Προστασίας (ΜΑΠ) προς χρήση κατά την εργασία

• Μακριά παντελόνια και πουκάμισα με μανίκια (κοντά ή μακριά) πρέπει να φοριούνται ανά πάσα στιγμή. Σε περίπτωση έκθεσης σε σπινθήρες, φλόγες ή τετηγμένα μέταλλα (λείανση, συγκόλληση, καυστήρες κ.λπ.), τα ρούχα πρέπει να είναι ανθεκτικά σε φλόγα και σπινθήρες.
• Με βάση τις εκτιμήσεις κινδύνου, θα πρέπει να παρέχονται αντίστοιχα είδη ρουχισμού ή προστασίας, π.χ. σε ακραίες καιρικές συνθήκες. Η πρόσθετη προστασία θα μπορούσε να περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, αντηλιακό ή εντομοαπωθητικό.
• Ανθεκτικές μπότες εργασίας που φτάνουν πάνω από τον αστράγαλο, κατασκευάζονται από δέρμα ή/και άλλα κατάλληλα συνθετικά υλικά, φοριούνται ανά πάσα στιγμή, εκτός εάν αποδειχθεί άλλως από τις εκτιμήσεις κινδύνου.
• Προστατευτικά για τα μάτια (γυαλιά ασφαλείας) θα φοριούνται ανά πάσα στιγμή, εκτός εάν αποδειχθεί άλλως από τις εκτιμήσεις κινδύνου. Τα γυαλιά ασφαλείας πρέπει να πληρούν συγκεκριμένες τοπικές, κρατικές ή/και εθνικές ελάχιστες απαιτήσεις.
• Όλοι οι εργαζόμενοι υποχρεούνται να φορούν προστασία για το κεφάλι ανά πάσα στιγμή εκτός από τις καθορισμένες «ασφαλείς περιοχές» ή εάν αποδειχθεί άλλως από τις εκτιμήσεις κινδύνου. Τα προστατευτικά του κεφαλιού πρέπει να πληρούν τις τοπικές, κρατικές ή εθνικές οδηγίες για την προστασία του κεφαλιού.
• Το σχέδιο προστασίας έναντι πτώσεων επικεντρώνεται στην κατάργηση του κινδύνου πτώσης ως πρώτη προτεραιότητά του. Η χρήση συστημάτων προστασίας από πτώσεις με μέσα ατομικής προστασίας (ΜΑΠ) επιτρέπεται μόνο ως έσχατη λύση.
• Ο ανάδοχος/υπεργολάβος θα παρέχει προστασία 100% στους εργαζομένους του, όταν εκτίθενται σε πιθανή πτώση άνω των 2 μέτρων. Δεν υπάρχουν εξαιρέσεις στη συγκεκριμένη απαίτηση.
• Είτε πρόκειται για συγκράτηση ή ανακοπή της πτώσης, θα πρέπει να φοριούνται εγκεκριμένοι ιμάντες ασφαλείας για όλο το σώμα. Η «συγκράτηση» της πτώσης είναι η προτιμώμενη προστασία κατά της πτώσης. Η μέθοδος ανακοπής της πτώσης είναι η ύστατη λύση σε όλα τα σχέδια προστασίας έναντι πτώσεων.

Η μεταφορά τεράστιων εξαρτημάτων ανεμογεννητριών για εκατοντάδες χιλιόμετρα είναι μια σημαντική πρόκληση εφοδιαστικής αλυσίδας για τον τομέα της αιολικής ενέργειας. Η μετακίνηση μιας ανεμογεννήτριας ύψους 100 μέτρων από το λιμάνι άφιξης στο χώρο εγκατάστασης, δεν είναι μικρό επίτευγμα και απαιτεί σημαντικό σχεδιασμό.

Η μεταφορά σε αιολικά πάρκα στην ξηρά πραγματοποιείται συνήθως οδικώς. Η μεταφορά μεγάλων εξαρτημάτων είναι δύσκολη και εγκυμονεί κινδύνους.

Γενικές απαιτήσεις

1. Η φόρτωση και εκφόρτωση των κύριων εξαρτημάτων πραγματοποιείται σύμφωνα με τα εγχειρίδια μεταφοράς για το συγκεκριμένα εξαρτήματα.
2. Είναι ευθύνη του εργολάβου μεταφοράς να διασφαλίζει ότι τα αγαθά είναι ασφαλή, συσκευάζονται και μεταφέρονται σε ασφαλή και μη κατεστραμμένη κατάσταση και σύμφωνα με τις τρέχουσες βέλτιστες πρακτικές και κανονισμούς.
3. Είναι επίσης ευθύνη του αναδόχου μεταφορών να διασφαλίζει τη διατήρηση των απαιτούμενων διατάξεων για τις άδειες οδήγησης και την εκπαίδευση.
4. Απαιτείται η κατάλληλη επίβλεψη του οχήματος κατά την εφαρμογή ή την αφαίρεση συσκευών ασφάλισης φορτίου.
5. Δεν επιτρέπεται η μόνη εργασία, όταν οι μεταφορές φορτώνονται, εκφορτώνονται και τα φορτία ασφαλίζονται/δένονται ή απασφαλίζονται/λύνονται στο φορτηγό.
6. Ο ανάδοχος είναι υπεύθυνος να διασφαλίσει ότι όλες οι εκθέσεις επικινδυνότητας και οι δηλώσεις μεθόδων που απαιτούνται για τη μεταφορά υλικών στην τοποθεσία έχουν ολοκληρωθεί και είναι διαθέσιμες για επιθεώρηση, εάν ζητηθεί.
7. Όλα τα οχήματα με περιορισμένη όραση προς τα πίσω (λόγω υπερμεγέθους φορτίου) πρέπει να έχουν ένα καθορισμένο άτομο να καθοδηγεί το όχημα, όταν απαιτείται αναστροφή.

Οι προκλήσεις στις μεταφορές είναι συγκεκριμένες για κάθε αιολικό πάρκο, καθώς κάθε αιολικό πάρκο ή τοποθεσία ενέχει διαφορετικούς κινδύνους.

Στην Ελλάδα, τα αιολικά πάρκα βρίσκονται κυρίως σε αγροτικές περιοχές όπου υπάρχουν οι απαιτούμενες συνθήκες ανέμου και η απόσταση από τα λιμάνια είναι συνήθως αρκετά μεγάλη. Η πρόσβαση στους χώρους ανέγερσης γίνεται πιο δύσκολη κατά τη χειμερινή περίοδο.

Τα περισσότερα εξαρτήματα ανεμογεννητριών μπορούν να μεταφερθούν σε τμήματα, αλλά τείνουν να είναι πολύ μεγάλα και σε πολλές περιπτώσεις ταξινομούνται ως ειδική μεταφορά.

Οι κίνδυνοι οδικών μεταφορών αυξάνονται επομένως λόγω της εξειδικευμένης φύσης των εξαρτημάτων:

• Τα πτερύγια του ρότορα είναι σχετικά εύθραυστα, συνήθως κατασκευάζονται σε σετ για να ταιριάζουν με μια συγκεκριμένη τουρμπίνα και μπορούν να έχουν μήκος μεγαλύτερο από 50 μέτρα.
• Οι nacelles περιέχουν πολλά σχετικά ευαίσθητα μέρη όπως το κιβώτιο ταχυτήτων, τη γεννήτρια και τον μετασχηματιστή.
• Οι nacelles μπορεί επίσης να είναι βαριές, με περιορισμένα σημεία ανύψωσης και ένα κέντρο βάρους.
• Τα τμήματα του πύργου είναι ογκώδη και βαριά.
• Οι μετασχηματιστές είναι συνήθως πολύ μεγάλοι και βαριοί.

Κατά τη φάση σχεδιασμού του έργου μεταφοράς, πρέπει να ληφθούν υπόψη βασικά σημεία όπως αυτά που αναφέρονται παραπάνω. Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει την παροχή συνοδών, τον σχεδιασμό έκτακτης ανάγκης, τις μορφές επικοινωνίας, τον εντοπισμό και την αποφυγή περιορισμένων διαδρομών πρόσβασης, απότομων κλίσεων, περιορισμένων οδικών διαδρόμων, οδικών έλξεων, περιορισμένων σημείων στροφής.

• Απαιτείται έρευνα διαδρομής από το λιμάνι προς το αιολικό πάρκο για την εξάλειψη όλων των προβλημάτων κατά τη μεταφορά των μονάδων. Συνήθως πρέπει να γίνουν τροποποιήσεις/εκτροπές δρόμων, αφαίρεση εμποδίων ή/και πινακίδων, φώτων κλπ.
• Ειδικές άδειες μεταφοράς πρέπει να εκδοθούν λόγω διαστάσεων ή/και του βάρους των εξαρτημάτων.
• Περιορισμοί δρόμου: οι διαστάσεις και το βάρος των εξαρτημάτων δημιουργούν κινδύνους που σχετίζονται με περιορισμούς ύψους και βάρους, όταν περνούν από γέφυρες, σήραγγες κλπ.
• Απαιτούνται αστυνομικές άδειες και συνοδεία για την ασφαλή μεταφορά, καθώς και καθημερινή επικοινωνία με τις τοπικές αρχές για τον καθορισμό του προγράμματος μεταφοράς.
• Η συνοδεία αυτοκινήτων, καθώς και συνοδεία πιλότος, είναι επίσης αναγκαία κατά τη μεταφορά.